NIEUWS 25 oktober 2022 Certificaathouder uitgelicht
Waterschap Brabantse Delta behaalt certificaat op de Ladder: ‘Enthousiasme aan de top is onmisbaar’
Ook voor aanbestedende organisaties is het belangrijk om een certificaat op de CO2-Prestieladder te behalen. Om de eigen CO2-voetafdruk te verkleinen natuurlijk, maar ook om het goede voorbeeld te geven. Waterschap Brabantse Delta behaalde daarom een certificaat op niveau 3 (met de ambitie om door te stoten naar niveau 4 en 5) en verduurzaamde de eigen bedrijfsvoering op verschillende manieren.
De Unie van Waterschappen deed in de lente van vorig jaar een oproep aan alle waterschappen in Nederland: ‘Zorg ervoor dat je uiterlijk in 2025 gecertificeerd bent op de CO2-Prestatieladder’. Die oproep bracht een geweldige beweging op gang. Inmiddels heeft zestig procent van alle waterschappen een certificaat op de ladder of is bezig met het behalen ervan. En acht waterschappen gebruiken de CO2-Prestatieladder al structureel in hun aanbestedingen.
Waterschap Brabantse Delta rondde begin dit jaar het certificeringsproces af en mocht onlangs een certificaat op niveau 3 in ontvangst nemen. Brabantse Delta is een groot waterschap in het westen van Noord-Brabant. Het werd in 2004 opgericht als fusie tussen de toenmalige waterschappen Mark en Weerijs, Land van Nassau, de Dongestroom, het Scheldekwartier en Hoogheemraadschap van West-Brabant.
Stok achter de deur
Er waren voor Brabantse Delta meerdere redenen om een certificaat op de Ladder te behalen. Marieke Wijnands, senior KAM-adviseur bij Waterschap Brabantse Delta, vertelt: “We zijn al een tijdje bezig met het in kaart brengen van onze CO2-voetafdruk. We gebruiken de Klimaatmonitor bijvoorbeeld ook als benchmark. Maar we beschikten nog niet over een manier om al onze CO2-besparingsmaatregelen te bundelen en daarop getoetst te worden. Dat vind ik mooi aan de CO2-Prestatieladder: de audit forceert je om een goede CO2-reductiestrategie te ontwikkelen en de duurzame dingen je wilt doen, ook daadwerkelijk te doen. Het is een goede stok achter de deur.”
“Ook niet onbelangrijk: je geeft het goede voorbeeld aan bedrijven en organisaties waar je mee samenwerkt”, vervolgt ze. “En wanneer je de CO2-Prestatieladder als gunningscriterium gebruikt in aanbestedingen, is het wel zo fijn als je zelf ook een certificaat kan laten zien.”
Enthousiast bestuur
Wijnands en collega’s hadden vanwege die voordelen geen moeite om bestuursleden te overtuigen van de meerwaarde van de Ladder. Die waren meteen enthousiast. Dat is belangrijk, zegt Wijnands: “Als management of bestuur huiverig is over het nemen van duurzame maatregelen, dan sijpelt dat door naar de rest van de organisatie. Enthousiasme aan de top is daarom onmisbaar, want dát sijpelt ook door.”
Brabantse Delta startte het certificeringstraject met een grote brainstorm, waarbij collega’s uit de hele organisatie aanwezig waren. Van beleidsmedewerkers en technologen tot medewerkers die dagelijks bij de waterzuiveringsinstallaties staan. “Gezamenlijk hebben we nagedacht over de vraag: wat moeten we de aankomende jaren doen?”
CO2-voetafdruk in kaart brengen
Stap één was het in kaart brengen van de CO2-voetafdruk van Brabantse Delta. Die kwam in 2020 neer op ruim 23.000 ton CO2. Om je een idee te geven: dat staat gelijk aan ruim 3.000 keer de aarde rondrijden in een auto of ruim 17.000 vliegreisjes naar New York. Het waterschap stelde ondertussen ook een beleidsnotitie op voor maatschappelijk verantwoord opdrachtgeverschap. “Bij ieder projectvoorstel moeten medewerkers en uitvoerders toelichten hoe ze daar invulling aan geven”, aldus Wijnands.
Daar komen nu al mooie kansen uit voort, vervolgt ze: “Een mooi voorbeeld is de renovatie van het afvalwaterpersstation en de afvalwaterpersleiding tussen Moerdijk en Zeeland, een megaproject dat vorig jaar werd opgeleverd door aannemer GMB. In dat project zijn pompen ingezet die véél energiezuiniger zijn dan de vorige pompen. Ze besparen maar liefst 2 miljoen kilowattuur per jaar ten opzichte van hun voorgangers.”
Van diesel naar elektrisch
Inmiddels heeft Brabantse Delta nog veel meer maatregelen getroffen op het gebied van duurzaamheid en CO2-reductie. Zo koopt het waterschap uitsluitend groene stroom uit Nederland in, waardoor de CO2-voetafdruk meteen aanzienlijk daalde. “Dat is een goede eerste stap, maar we vinden het niet genoeg”, benadrukt Wijnands. “Dat zorgt namelijk niet voor energiebesparing en dat vinden we wel belangrijk.”
Daarnaast verruilde Brabantse Delta dieselauto’s met de elektrische deelauto’s van Amber. Het beschikt wel nog over een vloot van 130 bedrijfsbusjes die op diesel rijden, maar die worden in de aankomende jaren vervangen door duurzamere (waarschijnlijk elektrische) voertuigen.
Biologisch afbreekbaar plastic uit slib
Inmiddels beschikken verschillende rioolwaterzuiveringen en werkplaatsen van Brabantse Delta over zonnepanelen en sinds 2021 liggen die ook op het dak van het hoofdkantoor. Daarnaast stelt het waterschap grond beschikbaar aan derden voor de plaatsing van zonnepanelen en/of windmolens. Ook onderzoekt Brabantse Delta de mogelijkheden van aquathermie, ofwel het benutten van het water in sloten en riolen om gebouwen te verwarmen.
Op het gebied van grondstoffen worden ondertussen ook interessante stappen gezet. Zo ontwikkelde Brabantse Delta samen met partners een biologisch afbreekbaar plastic van slib, een restproduct van waterzuivering. En het onderzoekt de mogelijkheden om fosfaat terug te winnen uit slib, waar weer kunstmestkorrels van gemaakt kunnen worden.
Methaan en lachgas
Verduurzamingsmogelijkheden genoeg dus, met de CO2-Prestatieladder als stok achter de deur. Toch heeft Wijnands ook een verbeterpuntje voor de Ladder: “Bij waterzuivering komt ook veel lachgas en methaan vrij, maar in het huidige handboek van de Ladder worden die broeikasgassen nog niet behandeld. Wij gaan wel al aan de slag met het reduceren van die uitstoot. Het is namelijk een groot deel van onze voetafdruk, die anders vergeten zou worden. Het zou mooi zijn als die emissies ook opgenomen worden in de volgende editie van het handboek van de Ladder.” Goed nieuws: dat is inderdaad zo.
Gewoon beginnen
Heeft Wijnands nog tips voor andere organisaties die met de CO2-Prestatieladder aan de slag willen? “Ja, gewoon beginnen”, zegt ze. “En laat je niet afschrikken, want het is niet zoveel werk als het op voorhand lijkt. Er zijn tegenwoordig allerlei uitvragen, monitors en certificaten waar je je energie- en uitstootcijfers voor moet berekenen. Als je het slim aanpakt, hoef je die data maar één keer te verzamelen. Om het vervolgens voor meerdere doeleinden te gebruiken. Dan is het echt niet zoveel werk.”
“Het is het in ieder geval wel waard”, besluit ze. “Je moet niet vergeten: als je eenmaal gecertificeerd bent, spoor je andere organisaties automatisch aan om hetzelfde te doen. Op die manier draag je dus ook bij aan het behalen van de klimaatambities.”